قربان نماد تقرب و همبستگی

اعلام عید قربان از سوی پیامبر اسلام همانند همه احکام و موضوعات فقهی دارای فلسفه و حکمت عمیق و خاصی است یعنی همان‌گونه که برای دیگر عبادات و آداب می‌توان حکمت وعلت خاصی را در نظر گرفت از این عید می‌توان فوائد و آثار ویژه‌ای را استنباط کرد،

در بررسی‌های فراوانی که درباره موضوعات اسلامی و دینی انجام شده هر یک از علما با نگرش خاصی به آن پرداخته‌اند، گذشته از نگاه سنت‌مدارانه و تکلیف‌گرایانه که تنها جنبه عبادی و تکلیفی را مدنظر داشته‌اند امروز که هر پدیده و مسأله‌ای را بدون تحقیق و دلیل نمی‌توان پذیرفت توجه به بعد تعقلی موضوعات می‌تواند در پذیرش آنها کارگر افتد، پس در آستانه عید قربان از خود بپرسیم عید در نظام دینی ما چه جایگاهی دارد؟ چرا در اسلام این عید مشخص شده؟ چرا پیامبر(ص) در طول سال و به مناسبت‌های مختلف جشن می‌گرفت و مردم را جمع می‌کرد و برایشان خطبه می‌خواند، آنها را به تجمع و محبت و احسان و نیکوکاری دعوت می‌کرد. انسان در حرکت تکاملی خود نیاز به تحول و تطور دارد و پیشرفت و چیره شدن بر مشکلات و رسیدن به هدف مایه امیدوار شدن و شاد شدن است. در انسان‌سازی و خودسازی و پرورش روحی و روانی که مهمترین مایه سعادت و خوشبختی جامعه هم در این آموزش‌ها و روندها صورت می‌گیرد، بنابراین زنده‌نگه‌داشتن نمادها که همیشه در مقابل دیدگان ما مجسم می‌شود تا در این حرکت دچار رکود و توقف نشویم بنابراین در قربان و قربانی کردن می‌توان حیوان آز، خودپرستی، منفعت‌طلبی، قدرت‌طلبی، رذائل اخلاقی را به پای خصائل و کمالات اخلاقی قربانی کرد، نفسی‌ اماره و مصلحت‌طلب و ستیزه‌جو و خشونت‌طلب را در پای عقلانیت و کمالات انسانی فدا کرد، باید در این عید به خود بازگشت، باید شادی‌ها را تقسیم کرد باید از تفرقه و اختلاف دوری کرد و در تقرب و قربت به خداوند به همه بزرگان بشریت از ابراهیم(ع) در توحید از موسی در مبارزه با فرعون از عیسی در مدارا و از محمد(ص) در انسان‌دوستی و از امام حسین در راه رهایی بشریت، تأسی جست.

امروز باید اهداف اصلی عبادات را تبیین کرد، فوائد و ویژگی‌های آنها را برای نسل جوان توضیح داد، ما رشته‌ها و ابزارهای زیادی برای ایجاد محبت و وحدت و شادی و بهزیستی در خود دین داریم، تلاش کنیم سنت‌گذشتگان را در صفا و صمیمیت و در ایثار و از خودگذشتگی به خاطر دیگران احیا کنیم از این قربانی‌ها و عیدها به طور کامل بهره بگیریم چهره رحمانی دین را به دیگران بنمایانیم و رنگ‌های عبوسیت و خمودگی را از چهره دین بزدائیم و شاید فلسفه عید و شادی کردن در آن تحول انسانی و فراموش کردن گذشته و انتخاب مسیری جدید و رو به آینده است که این هم جز با امید و مسرت و بهره‌گیری و عبرت از گذشتگان ممکن نیست. پس بیایید در روز عید قربان رسم دیرین اسلامی را که احوال‌پرسی و عبادت و تجدید دیدار و حلالیت‌طلبی است زنده کنیم و با بازدید از نزدیکان و خویشاوندان و دوستان و بیماران و معلولان عید را همگانی کنیم و با بخشیدن مقداری از اموالمان شادی‌ها را تقسیم کنیم.